Shejma Numan
Është tepër me rëndësi të meret iniciativë për lehtësimin e metodave, që fëmijëve tanë t’ju ofrojmë në brendësine e tyre kulturë apo qëndrueshmëri në veten e tyre, vetëbesim në vetveten e tyre se ata janë të dashur tek të tjerët.
Poqëse ne nuk përdorim të tilla metoda gjatë edukimit të fëmijëve tanë, atëherë ata shumë lehtë drejtohen krimeve, narkomanisë, epshit shtazarak me përmasa të mëdhaja. Ndërsa këta dhjetë rrugë do të shërbejnë si çelësat e këtyre dyerve për tu arritur ky edukim plotësisht, pra do ti ndihmojnë fëmijut me përmasa të mëdha në vetëbesimin e tij si dhe të jeton një jetë të qetë dhe të lumtur.
1 – Kujdesu dhe kalo kohën tënde me të
Tek fëmiju ndikon tepër fakti në qoftë se ti e kalon një kohë të caktuar me të që ai të formon vetëbesim se cila është detyra e ardhshme e jona ndaj tyre, duke mos i kushtuar kujdes 100% se çfarë dëshiron të na thotë fëmiju neve. Apo shpesh ndodh që e dëgjojmë fëmijun në kontekstin në të cilin flet pa i dhënë rëndësi lidhjes së fëmijut me ne.
Andaj kur i kushtojmë rëndësi të qajturit të fëmijës kjo bën që fëmiju të bën vepra më të hijshme se sa të ketë vepra të natyrës më të keqe. Po ashtu duhet të kuptojmë se ndjenjat nuk janë çdoherë të realta apo gabime mirëpo gjykohen si është më drejtë: Kështu që kur fëmiju të thotë:” Tioj nëna ime nuk rrin aspak me mua! Edhe poqëse ti je lodhur duke luajtur me të ngase ai flet vetëm nëpërmjet ndjenjave të përjetimit të tij, më e mira e të mirave që fëmijut tënd në këto lloj rastesh është ti drejtohesh me fjalët: Po edhe unë e ndjej se nuk ri shumë kohë me ty.
2 – Provo me vepër e jo me fjalë
Hulumtime tregojnë se ne kërkojmë nga fëmija nëmënyrë urdhërore 2000 kërkesa detyruese mbi ta, prandaj mos u habit kur ata i kaplon fatkeqësia e ‘zbulimit familjar” në vend të të qajturit dhe mërzisë, prandaj pyete veten tënde: Çfarë mund të bëjë unë?
P.sh. poqëse fëmijun e këshillon shpesh sepse duhet që të mos i përlyen ç?rapet, atëherë ty të mjafton që që ato çorape ti marësh e ti lashë sepse vepra yte ndikon me këtë rast më shumë tek ai se sa fjalët.
3 – Provoje fëmijun tënd me mjete të përshtatshme që ë të të mbjellësh vetëbesim
Fëmiju ka nevojë për besimin në vetvete, kështu poqëse arin që të fusish në të vetëbesim do ta qetësosh familjen tënde përbrenda saj, po ashtu diçka e cila e formëson fëmijun është që ndonjëherë ta konsultosh edhe atë, ndonjëherë ta urdhërosh të të ndihmoj në punët e shtëpisë, kur të blesh diçka në tregë ta marish me vet e të kërkosh pëlqimin e tij për ato gjëra që mendon se i lejohet të pëlqej diçka, ndonjëherë mund ti japësh ti laj enët prej plastike, ose pemët ose të vendos diçka ai vetë mbi sofër. Pasi që neve jemi mësuar që këto punë shpesh ti kryejmë vetë në vend që këto punë ti kryjenë vetë ata pasi që nuk janë edhe punë “profesionale”, në këtë mënyrë duke mos i lënë ata që të mendojnë për vetveten se nuk kanë asnjë vlerë.
4 – Përdori zelutatet logjike
Pyet veten: Çfarë mund të ndodh poqëse unë nuk futem në këtë çështje?
Shembull: Në qoftë se fëmiju haron të drekojë mos ia rikujto menjëherë, mirëpo bën që ai ti gjindet vet për vetveten e tij. Prandaj poqëse në ndërhymë tek ai kur nuk ka nevojë, atëherë nuk i japim mundësi që të gjindet vet për veten e tij.
5 – Cili është mesazhi i fëmijut të cilin dëshiron ta përçon
Shpesh fëmijët kur gabojnë një gjë e tillë shprehet përmes natyrës së tyre ose i sheh të mërzitur, të vetmuar, të pikëlluar ose neglizhent, pra sikurse duan që të lëshojnë një mesazh me nevojë të caktuar tek ne. Andaj fëmijët të cilët i kanë kushtet e mira tek ata pak dyshohet që në sjelljet e tyre të jenë më të këqij se të tjerët.
6 – Tërhiqu gjatë polemikës
Kur fëmiju yt të nervozohet dhe flet me ty fare pa respekt, në këtë rast më mirë për ty është të largohesh dhe ti thuash: Poqëse dëshiron të bisedosh jam në dhomën këtu pranë teje! Apo diç të ngjajshme. Po ashtu këto fjalë shprehi me butësi dhe mendjeprehtësi.
Në këtë kontekst do të cekim këshillat e disa pedagogëve islam në rastin konkret , pra për nënat që të heshtin dhe të dalin jashtë dhomës në këto raste është e preferueshme, që pas një kohe të kthehet në dhomë e ta këshillon duke ia treguar gabimin që ka bërë. Poqëse pas kësaj vazhdon përsëri me të njejtin gabim atëherë e ka obligim ta këshillon rreptë pasi është e domosdoshme ta kuptoj se ku qendron gabimi i tij e ti shmanget gabimiy të bërë.
7 – Bëhu e mëshirshme dhe e vendosur në të njëjtën kohë
P.sh. poqëse e informon fëmijun tënd pesëvjeçar se poqëse nuk merr vesh dhe nuk vishet në kohën e caktuar, atëherë ai do duhet të vishet ose në makinë ose në shkollë. E kur të marësh iniciativën për hapat e këtillë pyete veten se vallë a ke vepruar me fëmijun tënd kështu nga frika po nga dashuria yte për fëmijun?
8 – Mundohu të bësh dallim ndërmjet sjelljes dhe vepruesit
Asnjëherë mos i thuaj fëmijut se je i keq, sepse kjo e plagos rëndë në vetëbesimin e tij, mirëpo ndihmoj fëmijut tënd ta njoh dashurinë tënde ndaj tij, prandaj mos u mundo ta friksosh fëmijun tënd me fjalët se nuk e do atë pastaj pyete veten se sa kjo gjë ndikon pozitivisht tek ai.
9 – Premtoi fëmijut tënd për qëllimin më të lartë
Shumica prej neve mundohet dhe përdor metoda të ndryshme dhe prêt rezultat sa më të shpejtë, pra çdoherë shpejtojmë në zgjedhjen e problemit sa më shpejt, kështu që fëmijët tanë atëherë vuajnë nga mposhtja dhe mospërfillja. Mirëpo poqëse përdorim metoda të cilat i japin fëmijut tënd shteg të shëndoshë do të mendonim më shumë për edukimin e fëmijëve. P.sh. rahja e fëmive çon deri tek ajo që të mendojnë që për të aritur qëllimin tënd duhet ë të përdorësh arogancë dhe dhunë.
10 – Të jesh e qëndrueshme në fillim si dhe të vazhdosh deri në fund në atë që kë filluar
Poqëse i premton fëmijut tënd që në fillim se nuk do ti blesh ëmbëlsira në shitore, kështu që pas pak mos bjer pre e lotëve të tij, lutjeve të tij ose vërejtjeve të tij sepse fëmiju yt me këtë gjest do ta kupton se ti ke vlerë më të madhe dhe pozitë poqëse ke vazhdimsi në atë që e ke filluar.
Përktheu dhe përshtati: Nexhat Ceka
